Сер түгел, рәсми булмаган хезмәт хакын, «конвертта " хезмәт хакын түләү, кызганычка каршы, кайбер эшләүче гражданнарның тормыш нормасына әверелде. Хезмәткәрләр «соры» хезмәт хакында проблемалар күрми, чөнки янчыкка турыдан-туры «чиста акча»бара дип саныйлар.
Әмма алар ялгыша, чөнки эш бирүченең хезмәт хакын конвертларда түләве хезмәткәрләр алдында җаваплылыктан качу ысулы һәм иминият кертемнәрен һәм физик затлар керемнәренә салым түләүдән качу ысулларының берсе булып тора (НДФЛ). Шул ук вакытта хезмәткәр кеременең бер өлеше, хезмәт шартнамәсендә күрсәтелгәнчә, рәсми рәвештә түләнә, шул ук вакытта төп сумма конвертта тапшырыла, ә аның күләме, түләү вакыты һәм алу мөмкинлеге бернинди документлар белән дә беркетелмәгән.
Хезмәт өчен түләүнең мондый схемасына ризалашып, хезмәткәр зур ихтималлык белән үз-үзен мәхрүм итә:
1. телдән килешенгән срокларда тулы күләмдә хезмәт хакы алуның тынычлыгы һәм гарантияләре;
2. тулысынча түләнә торган больничный, бала карау буенча пособиеләр;
3. ял;
4. бәхетсезлек очраклары булганда социаль түләүләр;
5. дөрес исәпләнгән пособиеләр;
6. кредитларны җиңел алу;
7. эштән азат ителгән очракта тулы хезмәт хакы алу;
8. социаль һәм мөлкәти тотып калулар алу хокукыннан тулысынча файдаланырга;
9. лаеклы пенсия алу хокукы.
Пенсия рәвешендәге иминият түләүләре күләме турыдан-туры иминият стажының озынлыгына һәм хезмәт хакының зурлыгына, эш бирүчегез түләгән иминият кертемнәренә бәйле. Нәкъ менә иминият кертемнәре гражданнарга лаеклы картлык тәэмин итә.
Һәр граждан үзенең хезмәт хакы күләмен, түләнгән иминият кертемнәрен һәм физик затлар керемнәренә салымны «физик затлар өчен салым түләүченең шәхси кабинеты» сервисы аша «Керемнәр»бүлегендә тикшерү мөмкинлегенә ия.
Россия Федераль салым хезмәтенең Татарстан Республикасы буенча идарәсе гражданнарны хезмәт хакына конвертларда риза булмаска чакыра. Әгәр эш бирүче хезмәт хакын яки аның бер өлешен түләүдән рәсми рәвештә баш тартса, хезмәткәр мөрәҗәгать итәргә хокуклы:
• хезмәткәр яшәгән яки эш бирүче булган урын буенча район прокуратурасына;
• хезмәт буенча дәүләт инспекциясенә;
• компания урнашкан яисә хезмәткәрнең яшәү урыны буенча салым инспекциясенә;
• дәгъва гаризасы белән судка.