Ничек мошенниклар корбаны булмаска һәм үз-үзеңне сакларга
Хәзерге дөньяда мошенниклык киң таралган проблема булып тора, ул ничек кенә булмасын, безнең һәрберебезгә кагылырга мөмкин. Мошенниклык ысуллары һәм төрләре көннән-көн камилләшә генә бара, ә үзеңне һәм шәхси мәгълүматларыңны яклау көннән-көн катлаулана бара.
Мошенниклардан яклауның төп кагыйдәләре:
Шәхси мәгълүматны фаш итмәгез һәм шәхси мәгълүматларны социаль челтәрләр аша, телефон аша, электрон почта аша яки башка төрле ысул белән башка затларга тапшырмагыз. Мондый шәхси мәгълүматларга түбәндәгеләр керә: төрле ресурсларда Сез билгеләгән парольләр; ПИН-кодлар, шул исәптән телефон номерына килүчеләр; паспорт һәм башка документларыгыз мәгълүматлары; банк карталары номерлары, шулай ук теләсә нинди башка белешмәләр. Исегездәме, шәхси мәгълүмат сезгә генә ачык булырга тиеш!
Социаль челтәрләрегезне, шулай ук башка шәхси кабинетларыгызны төрле Интернет-ресурсларда саклагыз. Парольне даими рәвештә алыштырыгыз, аны катлаулырак итегез. Шәхси кабинетка кергәндә контроль мәсьәләне яки ике этаплы тикшерүне тоташтырыгыз. Мондый ысуллар шактый күп һәм һәр платформада алар төрле. Мондый очракта шәхси кабинетның көйләнмәләре белән танышырга һәм өстәмә яклауның яраклы ысулын сайларга кирәк.
Мәгълүматны һәрвакыт тикшерегез. Шикле шалтыратулар очрагында, мәсәлән, акчаларны "куркынычсыз счетка" күчерү үтенече белән, чөнки янәсе банк шикле операцияләрне ачыклаган һәм мөмкин булган мошенниклык сылтавы белән, сезгә смстан кодны күчерергә һәм кирәкле сумманы билгеле бер реквизитлар буенча күчерергә тәкъдим итә.
Әгәр дә кеше артык ышандырырлык булса һәм сез моның мошенниклар булуы мөмкинлегенә шикләнә башласагыз, ул чагында банк бүлеге белән элемтәгә керегез һәм сезнең банк карталары/операцияләр/ счетлар, туганнарыгыз, социаль хезмәт буенча мәгълүматны ачыклагыз.
Билгесез сылтамалар буенча күчмәгез. Еш кына, мошенниклыкның мондый төре социаль челтәрләрдә очрый. Билгесез кешеләрдән Шәхси хәбәрләргә сез күрсәтелгән сылтама буенча теләсә нинди сылтау белән күчегез дигән хәбәрләр килергә мөмкин. Һич тә алай эшләмәгез! Моннан тыш, кайвакыт мондый хәбәрләр танышларының, дусларының һәм хәтта туганнарының аккаунтларыннан да килергә мөмкин, мондый хәл сезнең танышларның шәхси мәгълүматлары җинаятьчеләр кулына эләккән очракта була. Ул чагында мөмкин кадәр тизрәк аккаунт хуҗасы белән элемтәгә керегез (әгәр бу Сезнең дустыгыз, танышыгыз, туганыгыз булса) һәм аны кисәтегез.
Ашыкмагыз! Мошенниклар белән телефоннан сөйләшкәндә, исегездә тотыгыз, алар төрлечә психологик басым ясаячак, шул исәптән ашыктырачак. Мондый очракта әңгәмәне туктатырга һәм мошенниклар белән әңгәмәне дәвам итмәскә кирәк.
Онлайн-сатып алулар вакытында сак булыгыз. Интернет челтәрендә товарлар һәм хезмәтләр сатып алганда, һичшиксез сайтның дөреслеген тикшерегез, сатучы, товар һ.б. турындагы фикерләрне укыгыз, сакланган түләү системаларыннан файдаланыгыз.
Иҗтимагый Wi-Fi челтәрләрен кулланганда сак булыгыз. Иҗтимагый Wi-Fi куркынычсыз булмаска һәм мошенниклар тарафыннан нинди дә булса шәхси мәгълүматларны тоту максатларында кулланылырга мөмкин.
«Артык яхшы " тәкъдимнәргә ышанмагыз. Мошенниклар мондый хәйләләрне сезне «отышлы» тәкъдимнәр белән кызыктыру өчен куллана ала. Сак булыгыз, аларның хәйләләренә эләкмәгез!
Мошенниклыктан куркынычсызлыкның гади киңәшләрен истә тотып, сез үзегезне һәм якыннарыгызны мошенниклар тозагына эләгүдән саклый аласыз һәм үз шәхси мәгълүматларыгызны куркынычсызлыкта саклый аласыз. Исегездәме, сезнең превентив гамәлләрегез мошенникларны туктатырга һәм сезне һәм якыннарыгызны күңелсез нәтиҗәләрдән сакларга мөмкин!