Террорчылык акты кылыну куркынычы янагандагы гамәлләр буенча гражданнарга гомуми тәкъдимнәр
Рекомендацияләрнең максаты - гражданнарга экстремаль һәм гадәттән тыш хәлләрдә дөрес ориентлашырга һәм эш итәргә ярдәм итү, шулай ук җинаятьләрне тикшерүгә ярдәм итә торган шартлар тудыруны тәэмин итү. Теләсә кайсы кеше экстремаль ситуацияләрдә үз-үзен тотышын һәм гамәлләрен төгәл күз алдына китерергә, психологик яктан үз-үзен яклауга әзер булырга тиеш. Шикле кешеләргә, предметларга, теләсә нинди шикле вак-төяккә игътибар итегез, барлык шикле нәрсәләр турында хокук саклау органнары хезмәткәрләренә хәбәр итегез.
Чит кешеләрдән беркайчан да пакетлар һәм сумкалар алмагыз, багажыгызны караучысыз калдырмагыз. Гаиләнең гадәттән тыш хәлләрдә эш итү планы булырга тиеш, гаиләнең барлык әгъзаларының телефон номерлары, электрон почта адреслары булырга тиеш. Ашыгыч хәлдә гаиләгез әгъзалары белән очраша алырлык очрашу урыны билгеләргә кирәк. Эвакуация очрагында үзегез белән беренче кирәк-ярак әйберләре җыелмасын һәм документларны алыгыз.
Бинадан чыгу өчен резерв юлларның кайда урнашканын һәрвакыт белеп торыгыз. Өйдә подвалларга һәм чормаларга керү юлларын ныгытырга һәм мөһерләргә, домофон урнаштырырга, баскыч шакмакларын һәм коридорларны буш предметлардан азат итәргә кирәк. Сезнең йортта яшәүчеләрнең кизү торуын оештырырга, алар даими рәвештә бинаны әйләнеп чыгачаклар, барысы да тәртиптәме, таныш булмаган затлар һәм автомобильләр барлыкка килүгә, капчыкларны һәм тартмаларны бушатуга аерым игътибар бирәчәкләр. Әгәр шартлау, янгын, җир тетрәү булган икән, беркайчан да лифттан файдаланмагыз. Ни генә булмасын, паникага бирелмәскә тырышыгыз.
ШАРТЛАТКЫЧ ҖАЙЛАНМА БУЛЫРГА МӨМКИН ШИКЛЕ ПРЕДМЕТНЫ ТАБУ
Соңгы вакытта гражданнарның шартлаткыч җайланмалар булырга мөмкин шикле предметларны табу очраклары еш күзәтелә. Мондый предметларны Милли террорчылыкка каршы комитет транспортта, баскыч мәйданчыкларында, фатир ишекләре янында, учреждениеләрдә һәм җәмәгать урыннарында таба. Аларны тапканда үзеңне ничек тотарга? Нинди гамәлләр кылырга? Әгәр дә табылган әйбер, сезнең фикерегезчә, бу урында булырга тиеш түгел икән, бу фактны игътибарсыз калдырмагыз. Әгәр Сез җәмәгать транспортында онытылган яки хуҗасыз әйбер тапсагыз, янәшәдәге кешеләрдән сорашыгыз. Аның кемнеке һәм аны кем калдырганын ачыкларга тырышыгыз. Әгәр хуҗасы ачыкланмаган икән, кичекмәстән табыш турында машина йөртүчегә (машинистка) хәбәр итегез. Әгәр дә сез үз йортыгызның подъездында билгесез әйбер тапсагыз, күршеләрегездән сорашыгыз, бәлки, ул аларныкыдыр. Әгәр хуҗасы ачыкланмаган икән, табыш турында кичекмәстән полиция бүлегенә хәбәр итегез. Әгәр сез учреждениедә билгесез предмет тапсагыз, кичекмәстән администрациягә яки сакчыларга табыш турында хәбәр итегез. Санап үтелгән барлык очракларда: табылган предметка тимәгез, күчермәгез, ачмагыз; предметны табу вакытын теркәгез; кешеләр табыштан мөмкин кадәр ераграк китсеннәр өчен мөмкин булганның барысын да эшләргә тырышыгыз; һичшиксез оператив-тикшерү төркеменең килүен көтегез (хәтерлисезме, сез бик мөһим шаһит). Исегездә тотыгыз: предметның тышкы күренеше аның чын билгеләнешен яшерергә мөмкин. Шартлаткыч җайланмалар өчен камуфляж сыйфатында иң гади көнкүреш әйберләре: сумкалар, пакетлар, тартмалар, уенчыклар һ. б. кулланыла.
Әти-әниләр! Сез балаларыгызның тормышы һәм сәламәтлеге өчен җаваплы. Балаларга аңлатыгыз: урамда яки подъездда табылган теләсә нинди әйбер куркыныч тудырырга мөмкин. Шартлаткыч җайланмалар булырга мөмкин булган табылдыклар яки шикле предметлар белән мөстәкыйль рәвештә бернинди гамәлләр кылмагыз, бу аларның шартлавына, күпсанлы корбаннарына һәм җимерелүенә китерергә мөмкин.
Эвакуация турында мәгълүмат алу эвакуация турында хәбәр шартлаткыч җайланма табылган һәм террорчылык акты нәтиҗәләрен бетергән очракта гына түгел, ә янгын, табигый бәла-каза һ.б. вакытында да килергә мөмкин. эвакуация башлануы турында хакимият яки хокук саклау органнары вәкилләреннән хәбәр алгач, тынычлык саклагыз һәм аларның командаларын төгәл үтәгез. Әгәр сез фатирда булсагыз, түбәндәге гамәлләрне башкарыгыз: шәхси документларны, акчаларны, кыйммәтле әйберләрне алыгыз; электрны, суны һәм газны сүндерегез; өлкән яшьтәге һәм каты авыру кешеләрне эвакуацияләүдә ярдәм күрсәтегез; һичшиксез тышкы ишекне йозакка ябыгыз-бу фатирны мародерларның үтеп керү мөмкинлегеннән саклаячак. Паникага, истерикага һәм ашыгуга юл куймагыз. Бинадан оешкан төстә чыгып китегез. Ташландык бинага җаваплы затларның рөхсәтеннән соң гына кайтыгыз.
Милли террорчылыкка каршы комитет исегездә тотыгыз, сезнең гамәлләрегезнең килешенгәнлегенә һәм төгәллегенә күп кешеләрнең гомере һәм сәламәтлеге бәйле булачак. Халык арасында үз-үзегезне тотышыгыз кешеләрнең күпләп җыелуыннан качыгыз. Бу вакыйгаларга ничек кенә карыйсы килмәсен, халыкка кушылмагыз. Әгәр халык арасында булсагыз, аңа сезне күтәреп барырга рөхсәт итегез, ләкин аннан чыгарга тырышып карагыз. Тирән итеп сулагыз һәм, күкрәк читлеге кысылмасын өчен, терсәкләрегездә бөгелгән кулларыгызны чак кына читкә җәеп җибәрегез.
Озын буйлы һәм эре кешеләрдән, зур әйберләр һәм зур сумкалар тоткан кешеләрдән ераграк китәргә омтылыгыз. Теләсә нинди ысуллар белән аягыгызда торып калырга тырышыгыз. Кулыгызны кесәгездә тотмагыз. Хәрәкәт иткәндә аякларыгызны мөмкин кадәр югарырак күтәрегез, аякларыгызны тулы аягыгызга куегыз, орлык чәчмәгез, аяк очларына менмәгез. Әгәр дә этеш-төртеш куркыныч төс алган икән, хәзер үк, уйлап та тормыйча, теләсә нинди йөктән, барыннан да элек озын каешлы сумкадан һәм шарфтан арыныгыз. Әгәр нәрсәнедер төшереп калдырган булсалар, күтәрер өчен һич тә иелмәгез. Әгәр егылсагыз, мөмкин кадәр тизрәк аякка басарга тырышыгыз. Шул ук вакытта кулларыгызга таянмагыз (аларны таптыйлар яки сындыралар). Бер генә мизгелгә булса да аяк табаннарына яки оекбашларына басарга тырышыгыз. Терәккә ия булгач, аякларыгызны җирдән кискен этеп, "калкып чыгыгыз". Әгәр торып булмаса, йомгак белән бөгәрләнегез, башыгызны Беләкләрегез белән саклагыз, ә кулларыгыз белән җилкә чокырын каплагыз. Кешеләр белән тулган бинага килеп кергәч, экстремаль хәл килеп чыкканда кайсы урыннарның аеруча куркыныч булуын алдан билгеләгез (стадиондагы секторлар арасындагы үтү урыннары, концерт залларындагы пыяла ишекләр һәм бүлемнәр һ.Б.), запас һәм авария чыгу юлларына игътибар итегез, күңелегездән аларга юл ясагыз. Халык төркеменнән зал почмакларында яки стена буенда ышыклану җиңелрәк, әмма аннан ишеккә кадәр барып җитү катлаулырак.
Паника килеп чыкса, тынычлык сакларга һәм хәлне аек бәяләргә тырышыгыз. Митингта катнашучыларга "кызыксыну өчен" кушылмагыз. Башта митингның санкцияләнгәнме икәнен, чыгыш ясаучы кешеләр ни өчен агитация ясавын белегез. Теркәлмәгән оешмаларга кермәгез. Мондый оешмаларның чараларында катнашу җинаять җәзасына китерергә мөмкин. Массакүләм тәртипсезлекләр вакытында катнашучылар һәм тамашачылар төркеменә эләкмәскә тырышыгыз. Сез махсус бүлекчә сугышчылары гамәлләренә эләгә аласыз.
Теләсә кайсы кеше, хәлләр кисешүе буенча, җинаятьчеләрнең тотагы булырга мөмкин. Шул ук вакытта җинаятьчеләр сәяси максатларга ирешүгә, йолым алуга һ.б. ирешергә мөмкин. барлык очракларда да сезнең тормышыгыз террорчылар өчен сату-алу предметына әверелә. Кулга алу транспортта, учреждениедә, урамда, фатирда булырга мөмкин.
Әгәр сез тоткынлыкта булсагыз, түбәндәге тәртип кагыйдәләрен үтәргә киңәш итәбез: көтелмәгән хәрәкәт яки шау-шу террорчылар тарафыннан каты каршылык күрсәтергә мөмкин. Террорчыларны корал куллануга этәрергә һәм кеше корбаннарына китерергә мөмкин булган гамәлләргә юл куймагыз; террорчыларның күзләренә бәйләвечләр, кляплар, богаулар яки баулар куллануына әзер булыгыз; мәхрүм итүләрне, мыскыллауларны һәм кимсетүләрне күчерегез, җинаятьчеләрнең күзләренә Карамагыз (нервлы кеше өчен бу агрессиягә сигнал), үзегезне ачу китергеч тотмагыз; бандитны коралсызландырырга яки ишеккә яки тәрәзәгә бәреп чыгарга тырышып, каршылык күрсәтергә тырышмагыз, кирәкмәгән батырлык күрсәтмәгез; әгәр сезне тоткынлыкка алынгансыз дип, бинадан чыгарга мәҗбүр итсәләр, каршылык күрсәтмәгез; әгәр сезнең белән балалар булса, алар өчен куркынычсыз урын табыгыз, аларны очраклы пулялардан ябарга Тырышыгыз, мөмкин булса алар янында булыгыз; кирәк булганда җинаятьчеләрнең таләпләрен үтәгез, аларга каршы килмәгез, тирә-юньдәгеләрнең һәм үз тормышыгызны куркыныч астына куймагыз, истерика һәм паникага юл куймаска тырышыгыз; медицина ярдәме кирәк булган очракта, тыныч һәм кыска сөйләгез, бандитларны борчымыйча, рөхсәт алмыйча берни дә эшләмәгез.
ИСЕГЕЗДӘ ТОТЫГЫЗ: СЕЗНЕҢ МАКСАТ-ИСӘН КАЛУ
Игътибарлы булыгыз, җинаятьчеләрнең билгеләрен, аларның йөзләрен, киемнәрен, исемнәрен, кушаматларын, мөмкин булган җөйләрен һәм татуировкаларын, сөйләм һәм үз-үзеңне тоту үзенчәлекләрен, сөйләшү тематикасын һ.б. истә тотарга тырышыгыз. шуны истә тотыгыз: сезне кулга алу турында хәбәр алгач, махсус хезмәтләр инде эшли башлаган һәм сезне азат итү өчен барлык кирәкле эшләрне башкарачак. Сезне азат итү буенча махсус хезмәтләр үткәргән вакытта түбәндәге таләпләрне төгәл үтәгез: идәндә йөзтүбән ятыгыз, башыгызны кулларыгыз белән каплагыз һәм хәрәкәтләнмәгез; бернинди очракта да махсус хезмәтләр хезмәткәрләренә яки алардан каршы йөгермәгез, чөнки алар сезне җинаятьче дип кабул итәргә мөмкин; мөмкинлек булса, ишек һәм тәрәзә уемнарыннан ераграк торыгыз. Әгәр сезне заложник итеп алсалар, үзегезнең үз-үзегезне тотышыгыз Сезнең белән мөгамәләгә йогынты ясарга мөмкинлеген истә тотыгыз. Тыныч һәм үз-үзегезне тота белегез. Нәрсә барганын билгеләгез. Каршылык күрсәтү яки аннан баш тарту карары үлчәнгән булырга тиеш.
Террорчылыкка каршы милли комитет террорчыларның өстен көчләренең куркынычына туры килергә тиеш. Каршылык күрсәтмәгез. Бу тагын да зуррак шәфкатьсезлеккә китерергә мөмкин. Сак булыгыз. Игътибарыгызны авазларга, хәрәкәтләргә һ.б. юнәлтегез. Акыл күнегүләре белән шөгыльләнегез. "Спартан" яшәү шартларына: ризыкның һәм яшәү шартларының адекват булмавына; бәдрәфнең уңайлыкларының адекват булмавына әзер булыгыз. Мөмкинлек булса, һичшиксез шәхси гигиена кагыйдәләрен үтәгез.