Психик сәламәтлекне саклау атнасы (10 октябрь Бөтендөнья психик сәламәтлек көне хөрмәтенә)
Психик сәламәтлекне ничек сакларга?
10 октябрьдә Бөтендөнья психик сәламәтлек көне билгеләп үтелә . Турбулент вакытында иминлек халәтен ничек сакларга.
Психик сәламәтлекнең мөһимлеген бәяләп бетереп булмый, чөнки организм тулаем нерв системасы контролендә. Психик сәламәтлек-ул төрле тайпылышлар булмау гына түгел, ә кеше стрессларга каршы тора һәм нәтиҗәле эшли ала торган иминлек халәте дә.
Үзеңнең физик һәм психик сәламәтлегеңнең торышына гади ысуллар белән йогынты ясарга мөмкин: рациональ тукланырга, хезмәт һәм ял режимын үтәргә , йокы туйдырырга (йокы тәүлегенә 8 сәгатьтән дә ким булмаска тиеш ) , су балансын сакларга, уңай фикерләүне үстерергә , ә иң мөһиме , тәмәке һәм алкогольдән һәм психоактив матдәләр (ПАВ) – нерв авыруын баса торган наркотиклар кулланудан баш тартырга.хәтер кимүгә, депрессиягә һәм агрессиягә китерә торган системаны.
Алкоголь куллану югары үлем, авыру, җинаятьчелек, җәрәхәтләнү, Юл-транспорт һәлакәтләре һәм көнкүреш көчләүләренә сәбәп булып тора.
Алкоголь нерв системасын изә, ә башлангыч этапларда барлыкка килгән эйфория һәм дулкынлану үзәк нерв системасының тормоз механизмнарының көчсезләнү билгеләре булып тора.
Дөрес туклану мөһим. Мәсәлән, шикәр, тоз, суган һәм газлы эчемлекләрне артык күп куллану гормоннарны артык җитештерүгә китерергә мөмкин, алар ярсучанлыкны арттыра. Дөрес туклану һәм җитәрлек күләмдә су эмоциональ халәтне тотрыклыландыра.
Физик активлык шатлык гормоннары – эндорфиннар эшләп чыгаруга ярдәм итә.
Позитив фикерләүне үстерергә, тискәре моментларга азрак игътибар итәргә, уңай моментларга күбрәк игътибар итәргә, елмаерга һәм кызыклы нәрсә белән шөгыльләнергә кирәк.
Кешелек дөньясының барлык этапларында ниндидер катаклизмнар була, һәм бу җәмгыять психологик киеренкелек белән җавап биргәндә нормаль күренеш. Стресс-адаптация реакциясе. Кызганычка каршы, кешеләрнең күбесе вәзгыятьне тәнкыйди бәяли белми, аны гиперболизацияли башлый, үзендә өстәмә стресс тудыра. Үзегезне үзгәртергә өйрәнегез!
Ни өчен буддачылар шундый тыныч. Иоганн Генрих Шульц «Аутогенная тренировка»китабын язган. Бу «Көнбатыш» менталитеты булган кешеләр өчен йога. Тренировканы 6-8 айда үзләштерергә мөмкин. Беренче 2 күнегү мөһим: тынычланырга һәм ял итәргә өйрәнегез. Ул чагында сез теләсә нинди ситуациядә үзегезне тота алачаксыз.
Басылган хисләр һәм хис-кичерешләр авыруларның психосоматик сәбәбе булып тора.
Кешедә 5 хис: курку, ачу, сагыш, шатлык һәм мәхәббәт. Калганы-хис-кичерешләр.
Безгә балачактан ук тискәре хисләр һәм хис-кичерешләр күрсәтергә ярамый дип сеңдерәләр, һәм алар җыела. Ачу йөрәк-кан тамырлары, сидек-җенес авыруларына һәм буын авыруларына китерә. Менталь төрмә дип аталган гаеп хисе безгә шатланырга тыюга китерә. Бу зур хата. Үз куркуыгызны танырга һәм ул чынмы, әллә уйлап чыгарылганмы икәнен аңларга өйрәнегез. Куркыныч булмаса, тормышыгызга сөенеп яшәгез! «Көндәлек» булдырыгыз , анда үз халәтләрегезне тасвирлыйсыз, үзегезне анализлыйсыз, ачу һәм башка хис-кичерешләрнең сәбәпләрен табасыз. Әгәр дә сез көчле стресс кичергәнсез икән, ял да ярдәм итмәгән икән – психологка мөрәҗәгать итегез!
«ЗЦРБ» ДАССОның ЦОЗиМП халыкны гигиена тәрбиясе буенча табиб - Валерия Феоктистова